Татаронь сёрмадома

Татаронь сёрмадома (лиякс печкасонь сёрмадома)татаронь келень сёрмадома. Аволь вейкеть пингетнесэ нолдамс теевсь сёрмадомань систематне:

Татаронь сёрмадома

Течинь алфавит витнемс

1939 иень панжиковонь 5 чистэ Татаронь АССР Верховной Советэнь Президиум ловомсь указ «О переводе татарской письменности с латинизированного алфавита на алфавит на основе русской графики», кона кона ульнесь кемекстамсь ТАССРонь койкс те иень умарьковонь 17 чистэ[2].

А а Ә ә Б б В в Г г Д д Е е Ё ё
Ж ж Җ җ З з И и Й й К к Л л М м
Н н Ң ң О о Ө ө П п Р р С с Т т
У у Ү ү Ф ф Х х Һ һ Ц ц Ч ч Ш ш
Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я


2013 иестэ меремс нолдамс теевс латинэнь ды арабонь алфавиттне пшкадемсто кирдимасторонь органтнесэ. Коень кельтне коряс Татаронь Республикасо (Татарстанонь Парламент, 2012 иень ацамковонь 24 чистэ) татаронь латинэнь алфавит неявомы:

A a Ä ä B b C c Ç ç D d E e F f
G g Ğ ğ H h I ı İ i J j K k Q q
L l M m N n Ñ ñ O o Ö ö P p R r
S s Ş ş T t U u Ü ü V v W w X x
Y y Z z '

Арабонь алфавит витнемс

 
Азбука татарского языка. Сагит Хальфин. Москва 1778 г.

Иске имлә витнемс

Арабонь графикасо алфавит теемсь X пингестэ 1920 иесто ловомс казанень печкаст ислам мейле[3]. Те улема «иске имлә» лем - сыре сёрмадома, авейкетьксчи «яңа имлә» - од сёрмадома.

آ ا ب پ ت ث ج چ
ح خ د ذ ر ز ژ س
ش ص ض ط ظ ع غ ف
ق ك گ ڭ ل م ن ه
و ۋ ي

Яңа имлә витнемс

Татаронь алфавит арабонь графикасо (1920—1927):

ئا ﺋﻪ پ ب ت ج چ ح
د ر ز ژ س ش ع ف
ق ك گ ڭ ل م ن و
ۋ ی ئو ئوُ ئ

Алфавитэнь таблица витнемс

Кириллица Арабица Латиница
Кириллица
(1939 ие)
Лем Алфавит
Ильминского
(XIX п.)
Иске имлә
(до 1920)
Яңа имлә
(1920—1927)
Арабица
(2012)
Яңалиф
(1927—1939)
Яңалиф-2
(1999)
Латиница
(2012)
А а а А а ا ,آ A a A a A a
Ә ә ә Ӓ ӓ ا ,ه ﺋﻪ Ə ə Ə ə Ä ä
Б б бы Б б ب ب B ʙ B b B b
В в вы В в ۋ ۋ V v V v V v
вэ (у) و و W w W w
Г г гэ Г г گ G g G g G g
гы ع ,غ Ƣ ƣ Ğ ğ Ğ ğ
Д д ды Д д د D d D d D d
Е е е Е е ي ى E e (Je je) E e (Ye ye) E e, Ye ye
Ё ё йо Ё ё يو يؤ Jo jo Yo yo Yo yo
Ж ж жы Ж ж ژ ژ Ƶ ƶ J j J j
Җ җ җэ Ж ж ج Ç ç C c C c
З з зы З з ز Z z Z z Z z
И и и И и ي ئی I i İ i İ i
Й й йы Й й ي ي J j Y y Y y
К к кэ К к K k K k K k
кы ق ق Q q Q q Q q
Л л лы Л л ل ل L l L l L l
М м мы М м م م M m M m M m
Н н ны Н н ن ن N n N n N n
Ң ң ңы Ҥ ҥ نک ,ڭ ڭ Ꞑ ꞑ Ꞑ ꞑ Ñ ñ
О о о О о و ﯰ ِ O o O o O o
Ө ө ө Ӧ ӧ و Ɵ ɵ Ɵ ɵ Ö ö
П п пы П п پ P p P p P p
Р р ры Р р R r R r R r
С с сы С с S s S s S s
Т т ты Т т ت ت T t T t T t
У у у У у و ﯮ ِ U u U u U u
Ү ү ү Ӱ ӱ و Y y Ü ü Ü ü
Ф ф фы Ф ф ف ف F f F f F f
Х х хы Х х خ ,ﺡ X x X x X x
Һ һ һэ Х х ه ه H h H h H h
Ц ц цы Ц ц تس Ts ts Ts ts Ts ts
Ч ч чы Ч ч چ C c Ç ç Ç ç
Ш ш шы Ш ш ش Ş ş Ş ş Ş ş
Щ щ щы Щ щ شچ Şc şc Şç şç Şç şç
Ъ ъ ъ Ъ ъ ء
Ы ы ы Ы ы ي ئ ِ Ь ь I ı I ı
Ь ь ь Ь ь
Э э э Э э ي ئ E e E e E e
Ю ю ю Ю ю يو يو Ju Ju (Jy jy) Yu yu (Yü yü) Yu yu (Yü yü)
Я я я Я я يا يا Ja Ja (Jə jə) Ya ya (Yə yə) Ya ya (Yä yä)

Литературась витнемс

  • Зайнуллин Г. Г. Татарская азбука на основе арабской графики (Самоучитель) = Гарәп язуы нигезендә татарча әлифба (үзлегеннән өйрәнүчеләр өчен). — Казан: Татарстан китап нәшрияти, 1989. — 112 с. — 300 000 экз. — ISBN 5-298-00563-2.
  • Курбатов Х. Р. История алфавита и орфографии татарского языка = Татар теленең, алфавит һәм орфография тарихы. — Казан: Татарстан китап нәшрияти, 1960. — 132 с.
  • Хальфин, Сагит. Азбука татарского языка. — М., 1778. — 52 с.

Невтевкст витнемс

Лисьмапрят витнемс

  1. Азбука татарского языка. Сагит Хальфин. Москва 1778 г.
  2. О переводе татарской письменности с латиницы на алфавит на основе русской графики 1939 г. Архивировазь 2 Эйзюрковонь 2011 иестэ. // Сайт, посвящённый 90-летию ТАССР.
  3. Хальфин, Сагит. Азбука татарского языка. — М., 1778. — 52 с.