Гайни Пётр Уварович (чачома буелемезэ: Поздяев[1]) (1910 иень таштамковонь 6 чистэ Алоошонь ёнксонь Лугаян буень Салманьбиё велесэ — 1968 иень ожоковонь 17 чистэ Саран ош) — эрзянь[1] сёрмадей ды валморозей.

Пётр Гайни
чачома лем Поздяев Пётр Уварович
чачома чись таштамковонь 6 чи 1910(1910-09-06)
Чачома тарка
Кулома чись ожоковонь 17 чи 1968(1968-10-17) (58 иеть)
Кулома тарка

Чачсь 1910 иень таштамковонь 6 чистэ Алоошонь ёнксонь Лугаян буень Салманьбиё велесэ. Ушодома школанть прядомонзо мельга ульнесь ракшань ваныцянь лездыцякс[2]. Горьковской рабфаконть прядомадо мейле сась Мордовияв. Васня важодсь Кочкурвелесэ — «Якстере колхоз» буенькулялопасо, мейле тонавтсь эрзянь кель ды литература Кемлянь вельхозтехникумсо Ицялбуесэ.

Ине Оте­чественной войнань шкасто валморозеесь ульнесь «Советский воин» фронтовой кулялопань спецкорокс, танково-десантной ротань командирэкс. Казезь Якстере Тештень ды Отечественной вой­нань 1-це степенень ордентнэсэ.

П.Гайнинь войнань шкань валморонзо пешксеть эрямонь пси ойме коштсо, сынь лездасть тапамс ятонть. Валморсёрмаденть лириканзо лаказь лакась алкуксонь седей лембесэ, изнямонтень кемемасо. Кудов велявтсь инвалидэкс. Войнадо мейле важодсь Мордкизсэ, радиокомитетсэ, «Эрзянь правда» кулялопанть редакциясо, сёрмалесь «Сятко»-со, «Ленинэнь киява» кулялопасо[1]. Вишкине ловныцятьненень Гайни эрзянь кельс ютавтокшнызе «Конёк-Горбунок» Ершовонь ёвксонть.

Сёрмадовксонзо витнемс

Васенце валморозо «Кизэнь чи» (руз. «Летний день») лиси 1932 иестэ лугоянонь «Вейсэнь эрямо» (руз. «Коллективная жизнь») кулялопасонть. Васенце валморонь пусмозо Гайнинь «Гайгек, вайгель» (руз. «Звени, голос») лись 1933 иестэ. 1935 иестэ лись омбоцесь «Уцяска» (руз. «Счастье»), ков совавтозь ульнесь васенце поэмазо «Кавто уцяскат» (руз. «Два счастья»).

Пётр Гайни нолдась вейксэ книгат, ютксост:

  1. «Кочказь стихть» (руз. «Избранные стихи», 1947)
  2. «Чачома мастор» (руз. «Родная земля», 1954)
  3. «Морот ды стихть» (руз. «Стихи и песни», 1963)
  4. «Мой край родной» (1965)
  5. пьеса «Цянавне» (руз. «Ласточка», 1958)

кавто пакшане пусмот:

  1. «Душман овто» (руз. «Медведь-злодей», 1956)
  2. «Петя-пионер» (1968),

Кулось валморозеесь 1968 иень ожоковонь 17 чистэ. Калмазь Саранскоень калмазырьсэ.


Шкинемазо[1] витнемс

Эрзянь кельсэ витнемс

  1. Изнямонь тундо; Стихть Сура лейденть; Минек сад лиресэ // Эрзянь правда. - 2000. - 7 сент. - С. 2.
  2. Моря; «Тон помнясак…»; «Кода истя, мекс истя…»: стихть // Сятко. - 2000. - № 9. - С. 97-99.
  3. Таня: поэма // Каторова, А. М. Тиринь литература: эрзянь школань 7-це классонь туртов учебник-хрестоматия / А. М. Каторова. - Саранск, 2002. - С. 236-243.
  4. Ашо лов / валтнэ ды моравксось П. Гайнинь // Чилисема. - 2004. - № 2. - 4 с. обл.
  5. Изнямонь тундо: стихть // Видманова, В. П. Родной литература: учебник-хрестоматия эрзянь школань 5-це класснэнь / В. П. Видманова, Е. И. Чернов; кемекстызе Мордовия Республикань Образованиянь министерствась. - Саранск, 2004. - С. 247-248.
  6. Изнямонь тундо; Войнань кирвазтицятненень; Тонеть, ава: стихть; Дигаля: моро // Сятко. - 2005. - № 5/6. - С. 89-91.
  7. Слава; Изнямонь тундо: стихть; Чачома мастор: ёвтнема // Штыком и пером = Штыкса и пераса = Штыксэ ды перасо: хрестоматия: в 2 ч. / авт.-сост. Т. Ф. Сафонова-Телина; [отв. ред.: М. И. Ломшин, Т. И. Кубанцев]. - Саранск, 2005. - Ч. 2. Фронтовая летопись = Фронтовой летопись = Фронтовой летопись. - С. 147-156.
  8. Чачома край: стихть // Брыжинский, М. И. Тиринь вал: эрзянь школань 6-це классонь туртов учебник-хрестоматия / М. И. Брыжинский, Н. Н. Брыжинская; кемекстызе Мордовия Республикань Образованиянь министерствась. - Саранск, 2005. - С. 188-189.
  9. Петя-пионер: поэмасто саевкс // Чилисема. - 2007. - № 10. - С. 14.

Мокшонь кельсэ витнемс

  1. Сяськомань тунда // Азыркина, Е. И. Родной литература: учебник-хрестоматия мокшень школань 5-це классонди / Е. И. Азыркина; кемокстазе Мордовия Республикань Образованиянь министерствась. - Саранск, 2003. - С. 221.
  2. Шачема край // Азыркина, Е. И. Родной литература: учебник-хрестоматия мокшень школань котоце классонди / Е. И. Азыркина, М. Ф. Ефимова; кемокстазе Мордовия Республикань Образованиянь министерствась. - Саранск, 2005. - С. 186-187.

Рузонь кельсэ витнемс

  1. ванодо. истя жо: Брыжинский, А. И. Писатели Мордовии: биобиблиогр. указ. / А. И. Брыжинский, О. В. Пашутина, Е. И. Чернов. - Саранск, 2001. - С. 137-138.

Литературась[1] витнемс

Эрзянь кельсэ витнемс

  1. Ломшин, М. Пионерткак, душман овтоткак…: эйкакштнэнь туртов П. У. Гайнинь шкинемазо / Михаил Ломшин // Сятко. - 2008. - № 4. - С. 83-88.
  2. Гайни Пётр Уварович (1910-1968); фото // Чилисема. - 2007. - № 10. - С. 13-14.
  3. Ключагин, П. А. Илька Морыця // Ключагин, П. А. Апак прядо моро: ёвтнемат, новеллат, стихть, ледстнемат / П. А. Ключагин. - Саранск, 2006. - С. 198-199.
  4. Гайни (Поздяев) Пётр Уварович (1910-1968) // Штыком и пером = Штыкса и пераса = Штыксэ ды перасо: хрестоматия: в 2 ч. / авт.-сост. Т. Ф. Сафонова-Телина; [отв. ред.: М. И. #Ломшин, Т. И. Кубанцев]. - Саранск, 2005. - Ч. 2. Фронтовая летопись = Фронтовой летопись = Фронтовой летопись. - С. 145-147.
  5. Пётр Гайни // Сятко. - 2005. - № 5/6. - С. 89.
  6. Пётр Уварович Поздяев (Пётр Гайни) (1910-1968) // Брыжинский, М. И. Тиринь вал: эрзянь школань 6-це классонь туртов учебник-хрестоматия / М. И. Брыжинский, Н. Н. Брыжинская; кемекстызе Мордовия Республикань Образованиянь министерствась. - Саранск, 2005. - С. 188.
  7. Пётр Уварович Гайни (Поздяев) (1910-1968) // Видманова, В. П. Родной литература: учебник-хрестоматия эрзянь школань 5-це класснэнь / В. П. Видманова, Е. И. Чернов; кемекстызе Мордовия Республикань Образованиянь министерствась. - Саранск, 2004. - С. 246.
  8. Пётр Уварович Гайни: чачома чистэнзэ 90 иетненень // Сятко. - 2000. - № 9. - С. 97.
  9. Ломанесь кулы, поэтесь – зярдояк…: П. У. Гайнинь 90 иетненень // Эрзянь правда. - 2000. - 7 сент. - С. 2.
  10. Пётр Уварович Гайни (Поздяев) (1910-1968) // Каторова, А. М. Тиринь литература: эрзянь школань 7-це классонь туртов учебник-хрестоматия / А. М. Каторова. - Саранск, 2002. - С. 235-236.

Мокшонь кельсэ витнемс

  1. Пётр Уварович Гайни (Поздяев) (1910-1968) // Азыркина, Е. И. Родной литература: учебник-хрестоматия мокшень школань котоце классонди / Е. И. Азыркина, М. Ф. Ефимова; кемокстазе Мордовия Республикань Образованиянь министерствась. - Саранск, 2005. - С. 185-186.
  2. Пётр Уварович Гайни (1910-1968) // Азыркина, Е. И. Родной литература: учебник-хрестоматия мокшень школань 5-це классонди / Е. И. Азыркина; кемокстазе Мордовия Республикань Образованиянь министерствась. - Саранск, 2003. - С. 220.

Рузонь кельсэ витнемс

  1. Гайни (Поздяев) Пётр Уварович (1910-1968) // Мордовская литература в лицах [изоматериал] / Поволж. центр культур финно-угорских народов. - Саранск, 2008.
  2. Девяткин, С. Г. Гайни (псевд., настоящая фамилия Поздяев) Петр Уварович / С. Г. Девяткин // Мордовия: энциклопедия: в 2 т. - Саранск, 2003. - Т. 1. - С. 232.
  3. ванодо. истя жо: Брыжинский, А. И. Писатели Мордовии: биобиблиогр. указ. / А. И. Брыжинский, О. В. Пашутина, Е. И. Чернов. - Саранск, 2001. - С. 136-137; 138-139.

Лисьмапрят витнемс

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Время и события. 2010 Библиографический указатель. Указ Главы Республики Мордовия(руз.)
  2. Библиотека мордовской литературы. Гайни (Поздяев) Петр Уварович(руз.)